Cihan Harbi'ni Yaşamak ve Hatırlamak

Mehmet Beşikçi, Cihan Harbi’ni Yaşamak ve Hatırlamak’ta Birinci Dünya Savaşı tecrübesini askerlere ait otobiyografik kaynaklar üzerinden inceliyor. Cihan Harbi tecrübesi ve askerlerin bu tecrübeyi hatırlama biçimiyle, Türkiye’deki sorunlu resmî ve kolektif Birinci Dünya Savaşı hafızası arasında organik bir ilişki olduğu tespitini yapan kitap, bu ilişkinin analizi için askerî tarihle hafıza çalışmaları alanlarını harmanlayan bir perspektif sunuyor. Kafkas, Çanakkale, Irak ve Sina-Filistin cephelerine dair hafızalara kazınanlar; farklı dinleri ve kimlikleriyle Osmanlı askerlerinin harp tecrübelerinin anılara yansıyan çeşitliliği; Osmanlı ve İngiliz askerlerinin harbi hatırlama biçimlerinin mukayesesi; cephelerin gündelik hayatı, siper savaşının kendine özgü zorlukları, kimi zaman ric’at halinde bir ordunun hafıza kayıtlarındaki hali pür melali... Beşikçi, sadece hatıraların nasıl incelenmesi gerektiğinin değil, Türk toplumunun yakın tarihe dair kolektif hafızasını anlamada askerî tarihin nasıl muazzam bir kaynak olarak ele alınabileceğinin yetkin bir örneğini sunuyor.

Bu kitap, Birinci Dünya Savaşı’na katılan Osmanlı askerlerinin yarım kalan hikâyelerinin izini sürmek istiyor ve bunu onların kendi hatırladıkları ve kaydettikleri anıları üzerinden yapmayı hedefliyor. Savaşı bizzat yürütenlerin cephe tecrübelerini ve onların bu tecrübeleri nasıl hatırladıklarını anlamaya çalışarak, deyim yerindeyse Cihan Harbi’nin insan boyutuna ve hafızasına ışık tutmayı hedefliyor.

-Mehmet Beşikçi