Velinin Alemi

Fas tasavvufunun yu¨zyıllar boyunca şekillendirdiği manevî otorite, toplumsal yapı ve dinî pratikleri derinlikle inceleyen öncu¨ bir çalışma olan Velînin Âlemi’nde Vincent J. Cornell, yalnızca Faslı velîlerin tarihî seru¨venini değil; velâyet, otorite, karizma, şehir-kır dengesi ve tasavvufî kurumların yu¨kselişi gibi kavramları yeniden du¨şu¨nmemizi sağlayan gu¨çlu¨ bir teorik çerçeve sunuyor. Velîlik kurumunu sadece bir inanç ya da halk geleneği olarak değil; toplumsal du¨zeni, otorite biçimlerini ve ku¨ltu¨rel su¨rekliliği etkileyen gu¨çlu¨ bir yapı olarak ele alıyor.

Fez’in fakihlerinden kırsal ribât geleneklerine, menâkıbnâmelerdeki keramet anlatılarından Cezûliyye doktrininin siyasal etkilerine uzanan geniş bir yelpazede, İslâm du¨şu¨ncesinin Batı coğrafyasında nasıl özgu¨n bir biçimde geliştiğini gösteren Cornell, hem sosyal bilimlerin antropolojik kalıplarını sorguluyor hem de tasavvuf araştırmalarında ihmal edilmiş bir bölgenin zengin entelektu¨el mirasını gu¨n yu¨zu¨ne çıkarıyor. Fas tasavvufunu kendi bağlamı içinde ele alırken, aynı zamanda İslâm du¨şu¨ncesinin bu¨tu¨nu¨ne dair yeni bir okuma önerisi sunan bu kapsamlı çalışma, Fas tasavvufunun sadece yerel bir fenomen değil; İslâm du¨nyasının doğusundan batısına yayılan entelektu¨el akımların du¨ğu¨m noktası olduğunu ortaya koyuyor.