Türklük Bilimi Araştırmaları Şükrü Haluk Akalın Armağanı

Bir dilin başka dilden aldığı kelimeler alıntı kelimeler olarak nitelendirilmektedir. Dilin en önemli unsurunun iletişim olduğu düşünüldüğünde alıntı kelimelerin yer almadığı bir dilden söz etmek mümkün görünmemektedir. Türkçe de tarihsel gelişimi sürecinde birçok dile kelimelerini verdiği gibi etkilendiği dillerin kelimelerini de söz varlığına katmıştır. Önceleri yabancı bir öge olarak dile katılan bu unsurlar, Türkçenin gücü sayesinde yerlileştirilmiş ve dilin kendi malzemesi olarak görülmüştür. Bu durumun en önemli kanıtlarından biri de alıntı kelimelerin Türkçenin sözlüklerinde madde başı olarak yer almasıdır. Türkçedeki alıntı kelimelerin tespiti ile ilgili çalışmaların son yıllarda giderek önem kazandığı ve arttığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte alıntı kelimelerin alıntı yapılan dilin altında bir bütün olarak ele alındığı, aynı zamanda alınan kelimelerin kullanım alanlarıyla ilgili çalışmaların ise sınırlı olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı öncelikle bir bütün halinde hem Doğu kaynaklı hem de Batı kaynaklı Türkçenin alıntı kelimelerini tanımlarıyla birlikte 2011’de yayımlanan ve 2019’da tıpkıbasımı yapılan güncel Türkçe Sözlük’ten yararlanarak tespit etmek ve alıntı kelimeleri kullanım alanlarına göre tasnif etmektedir. Çalışmanın amacı doğrultusunda tespit edilen alıntı kelimeler, alıntı yapılan dilin ana başlığı altında ve alfabetik olarak tanımlarıyla verilmiş, böylece hangi kelimenin hangi dilden alındığı gösterilmeye çalışılmıştır. Ayrıca yine Türkçenin alıntı kelimeleri kullanım alanına göre bir bütün halinde belirlenmiş, tasnif edilmiş ve tasnif edilen kelimelerle ilgili sayısal veriler oluşturulmuştur. Çalışmanın, Türkçenin alıntı kelimelerine ilgi duyanlara ve konu ile ilgili araştırma yapacaklara kolaylık sağlayacağı umulmaktadır.