Sinizm ve Aydınlanma

Sinik, ha­ki­kat­ten kaçar. Ve sinik, ha­ki­kat­ten kaç­ma­yı bi­linç­li ola­rak se­çen­dir. Zira mo­dern çağda kit­le­ler al­da­tıl­ma­yı ter­cih eder. Mac­hi­avel­li'nin mo­der­ni­te­nin henüz ba­şın­da fark et­ti­ği ha­ki­kat budur. Mac­hi­avel­li, hü­küm­da­ra ne­le­ri ya­par­sa hal­kın al­da­tıl­ma­yı, ken­di­si­ne ya­lan­lar söy­len­me­si­ni kabul ede­ce­ği­ni an­la­tır. Antik Çağ­la­rın "Ce­ha­let er­dem­dir," sözü mo­der­ni­te­ye uygun de­ğil­dir. Mo­dern, cahil yahut al­da­tıl­mış de­ğil­dir. Mo­dern, ce­ha­le­ti ve al­da­tıl­ma­yı ter­cih eden­dir. Al­da­tıl­ma­sı­nın kar­şı­lı­ğın­da da ta­lep­le­ri var­dır.

Sinik akıl, Ay­dın­lan­ma yan­lış bir öz­ne­yi ta­sav­vur et­ti­ği için ay­dın­lan­mış ol­ma­sı­na rağ­men bi­lin­ci yan­lış kalan öz­ne­nin bi­lin­ci de­ğil­dir. Bi­lin­ci yan­lış­tır çünkü insan, te­orik ola­rak ha­ki­ka­ti ta­nı­dı­ğı öl­çü­de dö­nüş­mez. Mo­dern insan, şart­lar uygun ol­du­ğun­da al­da­tıl­ma­yı ter­cih ede­bi­lir. Hâkim ide­olo­ji in­sa­nı tat­min et­ti­ği sü­re­ce, ha­ki­kat­ten ha­ber­dar ama onu red­de­den insan müm­kün­dür. Bun­unla bir­lik­te si­nizm so­rum­lu­luk al­ma­yı, do­la­yı­sıy­la öz­ne­leş­me­yi red­de­den in­sa­nın bi­lin­ci­dir. Başka bir de­yiş­le öz­ne­li­ği, yani öz­ne­leş­me­yi red­de­der.