Sevmediğine Aşık

1935 senesinde tefrika edilen Mahmut Yesari’nin Sevmediğine Âşık romanı basit bir aşk hikâyesinden çok fazlasıdır. Daktilo kızların yaşamı ve o yıllarda kadınlarla özdeşleşen daktiloluk mesleği devrin diğer yazarlarının dikkatinden kaçmadığı gibi Mahmut Yesari’nin de çarpıcı realist müşahedeleriyle can bulmuştur. Çalışma hayatında kadının yeri, toplumun çeşitli kesimlerindeki insanların çalışan kadına bakışları, modernleşme pratikleri kısacası Erken Cumhuriyet Dönemi’ne dair durumlar ve olaylar bir aşk hikâyesinin fonu olmaktan çok öte romandaki yerlerini alır. Devir insanının kılık kıyafet anlayışı, patron-çalışan ilişkileri, eğlence mekânları ve hayata dair birçok durum ve olay Mahmut Yesari’nin gerçekçi tasvirlerdeki başarısı sayesinde bugünün okurlarına 1930’lar Türkiye’si ve doksan yıl sonrası arasında yapabilecekleri bir kıyas fırsatı sunar.

“Neslinin içinde tek ‘doğuştan romancı’ idi; içinden geleni geldiği gibi yazardı. ‘Şöyle bir cümle kursam hoş düşer, şurasını şöyle yapsam başka tesir eder’ demez, tabiilikten ayrılmağa lüzum görmezdi. Bu itibarla romanlarında ne ‘elit’i kendisine çekmeye çalışan Yakup Kadri’ye, ne de orta sınıftan taraftar bulmak gayreti sezilen Reşat Nuri’ye benzerdi.
Refik Halit Karay