Şekâvet, Hıyânet, İsyan

Şeka^vet, Hıya^net, I?syan’da 19. yu¨zyıl Osmanlısı’ndan Cumhuriyet’e uzanan
do¨nemde, genel olarak es¸kıyalık olarak adlandırılan, kac¸akc¸ılık ve isyan
hareketlerini de ic¸eren pratikler ve so¨ylemler ele alınıyor. Yalc¸ın C¸akmak ve
Ahmet O¨zcan’ın derledikleri kitapta, devletin ve kars¸ı direnc¸ merkezlerinin
nasıl konum- landıklarına ıs¸ık tutuluyor. Balkanlar’da, Anadolu, Ku¨rdistan
ve Arap vilayetlerinde tırmanan s¸iddeti denetim altına almak adına yapılan
ıslahatlardan ve es¸kıyalıg?ın farklı alanlardaki go¨ru¨ngu¨lerinden hareket
ederek, devlet so¨ylemi ve pratiklerinde, toplumsal yas¸amda, edebiyatta,
sinemada ve folklorda es¸kıyalıg?ın tezahu¨rleri inceleniyor.
Alis¸ar Akpınar, Toygun Altıntas¸, Suavi Aydın, Salih Bas¸kutlu, Mustafa Batman,
Ercan C¸ag?layan, Yalc¸ın C¸akmak, O¨zgu¨r C¸ataltepe, Erdal C¸iftc¸i, Cevat Dargın,
Kudret Emirog?lu, Serdar Erkan, Mehmet Ertan, Fatih Gencer, I?lker Kiremit,
U¨mit Kurt, Orhan O¨rs, Ahmet O¨zcan, Mehmet Yıldırım, Abdulazim S¸ims¸ek,
Serhat Aras Tuna, Murat Yag?cı ve Eren Yıldırım’ın makaleleri es¸kıyalık
olgusu ve anlatılarını farklı ac¸ılardan ele alıp, zengin ve derinlikli bir analiz
sunuyorlar.
“[Osmanlı mantıg?ı ic¸inde] yo¨netimdeki temel sorunlardan biri, vergi,
yag?ma ve harac¸ du¨zeninin (...) mu¨lkiyet haklarıyla ilis¸kili olarak hukuk ve
siyaset ile beraber ideoloji ve so¨ylem ac¸ılarından tanımlanıp ayırt edilmesi
konusunda yo¨neticilerin go¨nu¨lsu¨z olmasıdır. Bu is¸leyis¸, modern hukukun
en temel ilkeleri olan, kis¸iye, zamana, meka^na go¨re deg?is¸memesi gereken
kanun uygulamalarını Cumhuriyet do¨neminde de mahku^m etmis¸ ve su¨rekli
yenilenen klik/kadrolar, defaten yeni oldug?unu iddia ettikleri uygulamalarla
‘es¸kıyalık yapmıs¸’, bu nedenle de yo¨netilenlerden es¸kıyalıklar yaratmıs¸lardır.”
Kudret Emirog?lu