Osmanlı İran Sınırında Devlet Ve Toplum

Modernleşme ve merkezileşme yönelimiyle birlikte toplum
ve daha önce pek de hesaba katılmayan toplumsal gruplar
daha okunabilir, daha tahmin edilebilir kılınmak istenmiş, bu
da ister istemez yöneticilerin bizatihi toplumsal kurumlarla
ilişki kurma biçimlerini dönüştürmüştür
Fasih Dinç, Osmanlı-İran Sınırında Devlet ve Toplum
kitabında aşiretler, cemaatler,sınır ve yerel elitler gibi
kavram ve olgular üzerinden esasen bu dönüşümün
dinamiklerini inceliyor. Osmanlı’nın İran sınırındaki iki önemli
toplumsal grupla, Caf aşireti ve Nasturî cemaatiyle ilişkisinin
hem bir modernleşme programı bağlamında iç dinamiklerle
hem de 19. yüzyıldan 20. yüzyılın başına bir dizi önemli dış
dinamikle beraber dönüşümünü ele alıyor.İdare tekniğinin
değişimiyle sınır algısının nasıl dönüştüğünü gösterirken
devlet-toplum ilişkilerine de bu dürbünden bakabilen önemli
bir çalışma.
“19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin bir savunma projesi olan
merkezileşme programı, o güne dair var olan devlet-toplum
ilişkilerinin ve toplumun kendi içindeki ilişkilerin yanı sıra
birçok kavram ve olgunun anlam ve fonksiyonunu yeniden
şekillendirdi. Bu bağlamda Osmanlı-İran sınırında bulunan
Caf aşireti ile Nasturî cemaati ise meydana gelen
gelişmelerin pasif nesneleri olmaktan ziyade en azından
kendi bölgelerindeki gelişmelerin gidişatını etkileyen birer
aktif aktördüler.”
FASİH DİNÇ