Kemalizmin Mâbedi

“Sonuçta Halkevleri yeteri kadar olmasa da çalışıyordu ve bu
haliyle bile sıradan taşra hayatına bir değişiklik katmıştı. Ancak
mevcut çalışmaları itibarıyla Halkevleri; akademik araştırmalar
yapan birer enstitü, halkı ücretsiz muayene eden birer poliklinik;
birer dershane, tiyatro veya konser salonuydu. Kurslar veya
eğlenceli etkinlikler için insanlar Ev’e geliyor, sonra da gidiyordu.
Evler henüz insanların birlikte vakit geçirdiği, ‘bir düşünür, bir
duyar bir kütle’ haline geldiği bir kamusal alan olmaktan çok
uzaktı.”
Bir resmî raporda (1935), “İslâm’ın camisi, Hıristiyan’ın kilisesi
olduğu gibi Kemalist mezhebinin de Halkevleri bence birer
mâbedidir” denmişti. Halkevleri, Türkiye’de tek parti
döneminde inkılâp rejiminin “halk terbiyesi” kurumu olarak
kurulmuş, gündelik hayatın her alanına müdahale etmeyi
amaçlamıştı.
Murat Can Kabagöz, Kemalizmin Mâbedi’nde, Halkevlerinin
taşradaki gerçekliğinin manzaralarını sunuyor. Halkevleri
mekânlarını, eğitsel işlerden eğlenceye, müziğe, spora uzanan
geniş faaliyet yelpazesini, aydınlarla ilgili çelişkileri, memur-halk
ilişkilerini analiz ediyor.
Erken Cumhuriyet dönemi toplumsal gerçekliğinin, gündelik
hayatının son derece ayrıntılı, canlı bir manzarası...