İslâm Dünyasından Hatıralar

İlk kez 1853-56 Kırım Harbi’nde bir Fransız askeri olarak Osmanlı topraklarıyla tanışan Charles Mismer, yıllar sonra İstanbul’da kurulan La Turquie gazetesinin yazı işleri müdürü olarak Osmanlı payitahtına gelmiştir. İstanbul’daki ilk zamanlarında dönemin Hâriciye Nazırı Keçecizâde Fuad Paşa’nın dikkatini çekmiş; bu ilgi Mismer’in Osmanlı idaresiyle yakın ilişkiler kurmasını sağlamıştır. Daha sonra Sadrazam Mehmed Emin Âli Paşa’nın kâtibi olarak Girit’te bulunan Mismer, İstanbul’daki bağlantıları ve özellikle ilk Mısır Hidivi İsmail Paşa ile olan irtibatı sayesinde, Fransa’daki Mısır misyonunun yöneticisi olarak atanmıştır. Bir program kapsamında Cezayir’e yaptığı ziyaretle de Kuzey Afrika Müslümanlarını yakından görme fırsatı bulmuştur. Mismer, yıllar süren görevlerinin ardından İstanbul’dan Girit’e, Mısır’dan Cezayir’e uzanan sergüzeştini elinizdeki İslâm Dünyasından Hatıralar kitabında bir araya getirmiştir.
Mismer’in hatıratı Sultan Abdülaziz’in Avrupa seyahatinden kendisine karşı tertip edilen darbeye, 1870’teki büyük Pera yangınından o yıllarda Osmanlı’yı iyiden iyiye meşgul eden Girit Meselesi’ne, İstanbul’u kasıp kavuran kolera salgınından Avusturya İmparatoru Franz Joseph, Prusya Prensi Friedrich ve Fransa İmparatoriçesi Eugénie’nin Süveyş Kanalı’nın açılışından önce yaptıkları İstanbul ziyaretlerine dair izlenimlerine; 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı İmparatorluğu’na dair pek çok detayla doludur. Mismer’in başta Fuad, Âli, Hüseyin Avni ve Hidiv İsmail Paşalar olmak üzere devrin birçok önemli simasına dair birinci elden tanıklıkları ise hatıratına ayrı bir değer katmaktadır.
İslâm Dünyasından Hatıralar, Osmanlı’nın en uzun yüzyılını kilit merkezlerde önemli aktörlerin yakın çevresinde bulunmuş bir Fransız’ın satırlarından okuma imkânı sunuyor.