İran İnkilabı 1500-1900

Ahmet Akif Ağaoğlu (1869-1939) Azerbaycan asıllı Türk siyasetçi, hukukçu, yazar ve gazeteci.

Ağaoğlu, dönemin sosyal, siyasi ve entelektüel dönüşümlerini mercek altına alırken, Rönesans'ın getirdiği yeniliklerin, feodalizmin çöküşünün ve yeni hukuk anlayışının doğuşunun dünya sahnesinde nasıl yankılandığını gözler önüne seriyor. İran inkılabının ve bu inkılabın dünya üzerindeki etkilerinin ana hatlarıyla bir incelemesini sunan Ağaoğlu, bu eserini, inkılap uğrunda mücadele etmiş ve hayatlarını feda etmiş Türklere adıyor.
“Bu bakımdan İstanbul’un, İran üzerindeki tesiri bilhassa kayda değerdir. Ne gariptir ki Profesör Brown bazı diğer sebeplerden bahsettiği hâlde İstanbul’un bu önemli rolünü kaydetmemiştir. “Galatasaray Sultanisi” Balkan memleketlerine birçok devlet adamı yetiştirdiği gibi İran için da birçok münevverler hazırlamıştır. İnkılaptan pek çok evvel İran’da çokça okunan en ciddi gazete “Ahdar” İstanbul’da tesis edildi, senelerce burada baskı ve yayınlanarak İran fertlerinin aydınlanmasına vesile oldu. Bundan başka inkılâbı doğrudan doğruya hazırlayan İran inkılapçıları da İstanbul’da toplanmışlardı. O cümleden olmak üzere meşhur Cemalettin Afgan ile Mirza Akhan, Hacı Mirza Hasan Han, ülkenin habercisi ve Şeyh Ahmet anılmaya değerdir.”
AHMET AĞAOĞLU
Dorlion Yayınları olarak 1941 tarihinde yayımlanan bu değerli çalışmayı sadeleştirerek okurlarımızla buluşturmaktan mutluyuz