Gaia İle Yüzleşme: Yeni İklim Rejimi Üzerine Sekiz Konferans

Biz modernler bir kez daha bastırılmış olanın geri dönüşüne şahit oluyoruz. Bu kez, insanlık tarihinin ilerleyişinde bir dekor olarak görülen “Doğa” namına ne varsa, tarih sahnesine bir felaket olarak geri dönüyor. Bu felaket kendisini dayattığında, kimileri gerçeğe yüz çevirirken, kimileri sanki bu kadarı yetmezmiş gibi “daha fazla modernlik” istiyor, naif olan diğerleri ise hâlâ bir şeylerin düzeltilebileceğine inanıyor.
Latour’a göre bu tavırlar dünyayla ilişkimizin bozulmasının, yani tam da delirmenin semptomlarıdır. Onun bu delilikten kendimizi sakınmak için önerdiği yol ise durumun vahametiyle yüzleşmek ve “ekolojik kriz” hakkındaki endişeyi başkalarına bulaştırmaktır. Bu noktada ekoloji, Doğa hakkında düşünmek değil, Doğa’nın son bulduğu noktada düşünmek anlamına gelir. Fakat Doğa’nın sonu geldiyse, ona bağlı olarak var olan Kültür’ün de sonu gelmiş demektir. Bu yüzden Latour, Doğa-Kültür ikiliğini iptal ederek, hem canlı hem de cansız, hem “doğal” hem de “kültürel” varlıkların ilişkilerinden doğan kırılgan bir bileşim olarak Gaia’ya varır. Ne Doğa ne Küre ne Toprak Ana olan Gaia, altüst oluş hâlindeki yeryüzünün kendi tahribatına verdiği geri bildirim döngülerinden ibarettir.
Gaia ile Yüzleşme’de Latour Gaia’nın farklı yüzlerini keşfe çıkarak gerçek çokluğa hakkını veren bir politikaya göz kırpmakla kalmaz, yeni bir bilim, etik, hukuk, ekonomi hatta bir teoloji önerisinde bulunur.