Filozofların Tutarsızlığı

Tehâfu¨t mutlak anlamda bir felsefe karşıtlığına mı yoksa mukayyet anlamıyla belli bir felsefe yapma karşıtlığına mı tekabu¨l etmektedir?
***
İslam du¨şu¨ncesinin zirve isimlerinden Gazzâlî’nin Tehâfu¨tu¨’l-Felâsife adlı eseri, sadece yazıldığı devirde değil, kendinden sonraki tu¨m zamanlarda da en dikkate şayan eserlerden biri olmuş, hem Doğu hem de Batı felsefesinde bu¨yu¨k ilgi görmu¨ştu¨r. Gazzâlî Tehâfu¨t’te İslam du¨nyasında Fârâbî ve İbn Sînâ gibi meşhur filozoflar tarafından temsil edilen Yeni Eflatuncu felsefe yapma tarzını muhatap almış; bu felsefenin göru¨şlerini akli zorunluğa dayandırma iddiasının aklen geçerli olmadığını ortaya koymuş ve bu zorunluluk iddiasının akıldan değil, filozofların felsefi sistemlerinin temelindeki Mûcib Bizzât olan Tanrı anlayışından kaynaklandığını göstermiştir. İşte Tehâfu¨t bu yönu¨yle yeni bir felsefe yapma imkânına karşılık gelmektedir ki, onu felsefi açıdan değerli kılan da budur.
Elinizdeki kitapta, Tehâfu¨t’u¨n II. Abdu¨lhamid dönemi serku¨ttâblarından Su¨leymân Hasbî Efendi tarafından yapılan tercu¨mesi yer alıyor. Eserin Latin harfli tercu¨mesinden hemen önce sunulan inceleme, Tehâfu¨t’u¨n felsefi değerini kavramak açısından okura geniş ve faydalı bir ön okuma sağlıyor. Ayrıca tercu¨meye eşlik eden sözlu¨k de okurun konuya ilişkin bilme ve öğrenme ihtiyacına önemli ölçu¨de yardımcı oluyor.