Dünden Bugüne Aile, Kent ve Nüfus

Türkiye’nin 1980’lerden günümüze geçirdigi degisim sosyal, kültürel,
iktisadi ve tarihsel sonuçlar üretiyor. Toplumsal yasamda bu
degisimleri ve yarattiklari etkiyi görmek mümkün. Ancak görüneni
anlamak ve analiz edebilmek için alan arastirmalari, veriler ve bu
bilgilerin kullanilabilecegi kapsamli bir degerlendirme çerçevesi ile
tarihsel karsilastirma imkânlari da yaratmak gerekiyor. Ferhunde
Özbay’in 30 yillik bir dönemi kapsayan makalelerinin derlendigi Aile,
Kent ve Nüfus, yasanan degisimi ve dönüsümü kavramak için bu
imkâni sunuyor. Özbay’in çalismalarinda sinif, cinsiyet, iktidar ve emek
birarada tarihsel bir perspektif içinde yer buluyor.
2015’te aramizdan ayrilan Ferhunde Özbay’in, her biri ayrintili
çalismalar ve alan arastirmalariyla gelistirilmis makaleleri,
nüfus sosyolojisini elestirel demografiyi de içerecek sekilde ele
alan perspektifleriyle “hoca”nin literatüre katkisinin da etrafli bir
dökümünü sunuyor.
Cumhuriyetin basindan bu yana nüfus yapisindaki degismeler,
iktidarlar tarafindan, sosyal ve çogunlukla da ekonomik kaygilarla bir
sorun olarak nitelendirildi. Çözüm yollari genellikle erkekleri, egemen
kültürel gruplari ve üst siniflari güçlendirme yönünde oldu. Iktidarlarin
nüfus ve sosyal yapi arasindaki iliskilerden çikarak belirledigi “sorun”
alanlari buraya aldigim konulardan daha kapsamli. Refah hizmetlerinin
yeniden olusturulmasi süreci ve bu süreç içinde benimsenen
politikalar takip edildiginde “nüfus mühendisligi”nin sinirsiz ve
ürkütücü boyutlarini görmek ve bunlari sergilemek için daha çok ve
daha yogun emege gereksinim var. Bu kitapta sordugum sorularin
ve yillar içinde aradigim cevaplarin, gitgide karmasiklasan iktidar
tekniklerine karsi yapilacak arastirmalara ilham vermesini umuyorum.
FERHUNDE ÖZBAY