Borsa Risalesi: Hava Oyunları

Tu¨rkiye’nin önemli bir borsa geçmişinin olduğu ve İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nın tarihinin 19. yu¨zyıla kadar gittiği yönu¨ndeki ifadeler adeta bir tekerleme olarak söylenegelmekle birlikte, bu hususta referans gösterilen kaynaklar bir elin parmaklarını geçmemektedir. Ülkemizin 19. yu¨zyıldaki finansal koşullarına ilişkin Tu¨rkçede mevcut birincil kaynaklar oldukça yetersizdir. Bu tespitle söze başlayan Celali Yılmaz’ın Osmanlıcadan gu¨nu¨mu¨z Tu¨rkçesine uyarladığı sıradışı bir metin Hava Oyunları. Nam-ı diğer; Konsolidenin Hava Oyunlarıyla Sair Muamelat Hakkında Mu¨stakrazat-ı Maliyyeye Dair Risale. Dersaadet Tahvilat Borsası’nın ilk komiseri (ilk borsa başkanı) olan Abidin Paşa’nın kendisi ku¨çu¨k, önemi bu¨yu¨k çalışması, Tu¨rk finans piyasalarının tarihsel olarak çözu¨lememiş olan iki temel problemine değinmekte: finansal piyasalarda gu¨ven (eksikliği) ve kamu borçlanmaları (fazlalığı) sorunları. Abidin Paşa’nın 1874’te yazdığı Hava Oyunları’nda, Osmanlı borsa pratiklerine dair tu¨m soruların cevaplarını ve borsanın çok canlı bir tasvirini bulacaksınız.