Bilimsel Devrimlerin Yapısı

Bilimsel Devrimlerin Yapısı 1962 yılında ilk kez yayımlandığında bilim tarihi ve felsefesi açısından bir dönüm noktası olmuştur. Thomas S. Kuhn, Bilimsel Devrimlerin Yapısı’yla, bilimsel ilerleme hakkında uzun yıllardır süregelen kavramlara meydan okuyarak dönüştürücü düşüncelerin gün gün, yavaş yavaş deney ve veri biriktirme sürecinden kaynaklanmadığını, bilimdeki devrimlerin, kabul edilen düşünceyi altüst eden ve beklenmedik düşünceler ortaya koyan bu çığır açıcı anların, kendi deyişiyle “olağan bilimin” dışında gerçekleştiğini savunmuştur.
Bilimsel Devrimlerin Yapısı bilim felsefesinde örnekse Darwin’in Türlerin Kökeni’nin biyolojide yaptığına benzer bir etki yaratır. Kendine gelesiye kadarki bilim felsefesi yapma geleneğini kökten değiştirir. Bilimin nasıl bir etkinlik olması “gerektiğinden” değil, bilim tarihine bakarak bilimin “nasıl işlediğinden” söz eder.
Thomas S. Kuhn Yapı’da Aristoteles’in Physica’sını, Ptolemaios’un Almagest’ini, Newton’un Principia’sını, Franklin’in Electricity’sini Lavosier’in Chemistry’sini, Lyell’in Geology’sini birer “paradigma” olarak adlandırır. Günümüzde, paradigmalardan söz eden Bilimsel Devrimlerin Yapısı da bu anılan kitaplar gibi bir paradigma olmuştur.
Kuhn’un bilim tarihi alanındaki temel yapıtının bu yeni baskısında, Ian Hacking’in yazdığı, Kuhn’un, paradigma, ölçüştürülemezlik gibi yaygınlaştırdığı terimlere açıklık getirdiği ve Kuhn’un düşüncelerini günümüz bilimine uyguladığı aydınlatıcı bir giriş bölümü de bulunmaktadır.
“Thomas S. Kuhn paradigma değişimi ifadesini icat etmedi, ancak onu yaygınlaştırıp ona bugün taşıdığı anlamı verdi. Ayrıca 1962’de Bilimsel Devrimlerin Yapısı’nı yayınladığında da bir ilk oldu... Kuhn’dan sonra, bilim ne kadar güçlü olursa olsun, bilimin, bilimi ortaya koyan bilim insanları kadar kusurlu olduğu olgusunu artık görmezden gelemeyiz.” (Time, Yüzyılın Gelmiş Geçmiş En İyi 100 Kurgusal Olmayan Kitabı)
“Düşünce tarihinde, şimdiki alanının çok ötesinde ilgi çekmiş bir dönüm noktası... Eğer bir devrime neden olmak üstün bir paradigmanın ayırıcı özelliğiyse “Yapı” büyük bir başarı kazanmıştır.” (NICHOLAS WADE)
“Yer yer öyle bir kitap ortaya çıkar ki... hedeflediği okur kitlesinin çok ötesinde bir etkisi olur. Thomas Kuhn’un Bilimsel Devrimlerin Yapısı... tam da böyle bir yapıttır.” (RON JOHNSTON, New York Times)