Aydınların İhaneti

Bati’da Aydinlar hakkinda ilk kapsamli elestiri XX. yüzyilin baslarinda Julien Benda’dan gelir. Benda’ya göre, aydinlarin hakikat duygusu artik zayiflamistir. Onlar, simdilerde siyasi ihtiraslarin güdümündedirler. Iktidarin muhalif görünen sözcüleridir. Esasen kendi gruplarinin çikarlarini kollamak adina da sonsuz bir kin ve nefret duyarlar. “Benda’nin tanimina göre gerçek aydinlar kaziga baglanip yakilma, sürgüne gönderilme, çarmiha gerilme riskine girmek durumundadirlar. Bu yüzden de sayilari çok olamaz, gelisimleri belli bir rutine bagli olamaz... Benda’nin tasarladigi biçimiyle gerçek aydin imgesinin hâlâ çekici ve güçlü bir imge olduguna benim süphem yok.”Edward W. Said, Entelektüel “Benda’nin anlattigi entelektüeller alelâde insanlar ya da siradan oku­muslar gibi maddi kazançla ilgilenmezler. Sahsi çikar pesinde kosmak, ikbal ve mevki gayreti içinde olmak onlarin isi degildir. Onlar siyasal iktidarin yakini olmak için el etek öpmezler. Güçlünün uydusu degil, zayifin savunucusudurlar. Zengin sofralarindan yemlenmek için sakla­banlik yaparak kralin soytarisi rolüne soyunmazlar ... Siyasal iktidarin kusur­larini, otoriteyi kötüye kullanmasini kinarlar ve bunu topluma haykirirlar. Onlar, iktidarin hizmetlisi degildir. ...Onlar satilik degildir, kalemlerini de ödünç vermezler. Iste, bu kabilden özelliklerle bezedigi entelektüellerin dönemin siyasi gelismeleri karsisinda ilkesiz davranislarinin yarattigi infialle Benda sözünü esirge­memis ve ‘aydin ihanetinden’ söz edebilmistir.”Nur Vergin, Dogu Bati Entelektüeller-III -