1956 Macar İhtilali İlk Antitotaliter İhtilal

Tek baslarinaydilar... Ama savastilar... 1956 yilinda, bütün dünyada oldugu gibi Türkiye radyolarinda da insanlari heyecanla, endiseyle, hayretle haber yayinlarina kilitleyen ve onlarin takdirlerini, alkislarini toplayan ama nihayetinde hüzünle çöküslerine neden olan bir olayin neredeyse canli yayini yapildi: Macarlar önce Budapeste’de, akabinde de bütün ülkede Rus boyunduruguna, emperyalizmine, Stalinizme ve onlarin yardakçisi hükümetlerine, siyasetçilerine isyan ettiler. Hareket masum ögrenci istekleriyle baslamisti ama yapilan baskilar bütün bir ulusun zincirlerinden bosanmasina neden oldu, bütün ülkeye yayildi ve bütün Macar ulusu “totaliter rejimlere karsi ilk isyan”i baslatti. Dünyaya yalvardilar ama ümit ettikleri yardimi hiçbir ülkeden göremediler. Tek baslarina mücadele ettiler. Bir ara basardiklarini sandilar ama olmadi, kimse onlarin bu haysiyetli isyanina el uzatmadi. Ortada yazili ve yazili olmayan ittifaklar, anlasmalar vardi. Menfaatler dünyasinin acimak bilmez çarklari arasinda ve Sovyet tanklarinin paletleri altinda binlerce insanini, en verimli çaglarindaki gençlerini kurban verdi. Bu ihtilâl dünya tarihinin en sanli ayaklanmalarindan biridir. Sayfalari çevirirken kahramanlarla hainler, vatanseverlerle isbirlikçiler titiz bir kronoloji içinde gözünüzün önünden geçeceklerdir. O günleri yasayanlar, radyolarinin basinda nefes bile almadan dinleyenler bilmediklerini ögrenecekler, sonraki nesiller de topyekûn ayaklanmanin ve ulusal birligin anlamini, siyaseten kirlenmenin ne oldugunu daha iyi anlayacaklardir. Aslinda benzer oyunlar günümüzde de oynanmiyor mu?